(NDS 59) Oya Baydar’ ın yeni romanı "Çöplüğün Generali” Can Yayınları’ ndan çıktı. Gerek konusu gerekse adıyla ilgi çeken kitap, iki haftada 10 bin okura ulaştı. “Çöplüğün Generali”, hem günümüzde hem de günümüzden 60-70 yıl kadar sonra, hayali bir ülkede geçen bir hikayeyi anlatıyor. Ülkenin tarihinde karanlık bir nokta, kimsenin hatırlamadığı, gerçeğin ne olduğunu kimsenin bilmediği bir sır vardır. Yaşlıların “büyük deprem” ya da “büyük patlama” olarak andıkları bir olay sonucunda ülke veya şehir yerle bir olmuştur, ama nedenini ve patlama anını herkes unutmuştur. Birkaç kişi rastlantı sonucunda buldukları ipuçlarının izini sürerken, geçmişte yaşamış bir yazarın tamamlanmamış, taslak halindeki romanından bazı parçalar bulurlar. Yazara ilişkin bazı eski gazete haberleri, yazarla yapılmış söyleşiler, geleceğin toplumunun meraklı insanlarını ölümcül sırrı çözmeye götürecektir. Ortadan esrarengiz şekilde kaybolan Yazar’ ın bitiremediği romanında sözünü ettiği hayali ülke, okura epeyce tanıdık gelecektir. O ülkede, günün birinde tarlalardan, kırlardan, denizlerden silahlar, bombalar, patlayıcılar çıkmaya başlar. Romanın günümüzde geçen ilk bölümünde, sıradan insanların (Temizlikçi Kadın, Oğlunu Arayan Köpekli Ana, Unutmak İsteyen Adam, Yuva Öğretmeni Genç Kız, Komutan, Müsteşar, Doktor Hanım, Hacker, Şair, vb…) kendileri dışında veya kendileri tarafından hazırlanmış komplolar karşısındaki duruşlarını, başlarına gelenleri izleriz. Bu bölümler, olaylara tanık olan Yazar’ ın bitmemiş romanına aittir.
İkinci bölümde ise 60-70 yıl sonra geleceğin toplumunda yaşayan birkaç kişinin gayretiyle düğüm çözülecek; dörtbir yanına patlayıcılar ekilmiş bir ülkenin nasıl havaya uçtuğu, ve asıl neden hiç kimsenin bu olayı hatırlamadığı ortaya çıkacaktır. Kendisiyle yapılan çeşitli söyleşilerde Baydar, “Çöplüğün Generali” nin, kolektif hafıza kaybı, belli güç ve iktidar odakları tarafından tarihin unutturulması teması üzerine alegorik bir roman olduğunu söylüyor. Okura “Üç maymun olmayın; görün, duyun, unutmayın ve konuşun” diyor.
Romanın çok katmanlı okumaya elverişli bir yapısı var. Günümüz Türkiye’ sini yansıtan siyasal bir roman olarak -ki bu yazara göre eksik bir okuma olacaktır-, bir siyasal bilim kurgu ya da, “Bize neler unutturuluyor, nasıl üç maymunlaştırılıyoruz” sorusu etrafında dönen bir yapıt olarak da okunabilir.
Yayınevinin tanıtım yazısında, “Son zamanlarda okuduğunuz en çarpıcı, en şaşırtıcı romanlardan biri olacaktır “Çöplüğün Generali” deniyor. Eleştiri yazılarından birinde de "“Çöplüğün Generali”, türünün klasikleri arasına girecek bir roman" değerlendirmesi yapılıyor.